Connect with us

Sektörel

Dünyada bu yıl temiz enerji yatırımları 2 trilyon dolarla fosil yakıt yatırımlarının iki katına çıkacak

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) yıllık olarak yayınladığı Dünya Enerji Yatırımları raporuna göre, bu yıl küresel enerji sektöründeki yatırımlar ilk kez 3 trilyon doları aşacak.

Dünyadaki finansman maliyetlerindeki artışa rağmen bu yatırımların 2 trilyon dolarının, yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar, nükleer enerji, şebekeler, batarya, düşük emisyonlu yakıtlar, enerji verimliliği çözümleri ve ısı pompaları olmak üzere temiz enerji teknolojilerine yapılması bekleniyor.

Kalan 1 trilyon doların biraz üzerindeki yatırımın ise kömür, petrol ve gaz olmak üzere fosil yakıtlara ayrılacağı öngörülüyor.

Temiz enerji teknolojileri arasında yenilenebilir enerji, şebeke ve batarya yatırımlarının toplamının kömür, petrol ve gaz yatırımlarını geride bıracakağı tahmin ediliyor.

Güneş en fazla yatırım yapılan elektrik üretim kaynağı

Güneş enerjisi yatırımlarının ise azalan maliyetlerin de etkisiyle, 500 milyar doları aşarak bu yıl tüm elektrik üretim kaynaklarına yapılan toplam yatırımı geçmesi bekleniyor. Böylece, temiz enerji teknolojileri yatırımlarının yüzde 25’ini tek başına güneş enerjisi yatırımları oluşturacak.

Dünya genelinde temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırımlardaki artışa rağmen söz konusu yatırımlar bölgeler arasında dengesiz şekilde dağılım gösteriyor.

Çin haricindeki gelişmekte olan ekonomilerde Hindistan ve Brezilya başta olmak üzere temiz enerji teknoloji yatırımlarının ilk kez 300 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. Ancak bu miktar toplam temiz enerji yatırımlarının sadece yüzde 15’ini oluşturuyor ve bu ülkelerdeki artan enerji talebini karşılamak için gerekli seviyenin oldukça altında seyrediyor. Söz konusu ülkelerde yüksek sermaye maliyetleri yeni projelerin geliştirilmesini zorlaştırıyor.

Temiz enerji yatırımlarının üçte ikisinden fazlası Çin, Avrupa ve ABD’de

Çin’de temiz enerji yatırımlarının bu yıl 675 milyar dolara ulaşarak bu alanda en büyük payı oluşturması bekleniyor. Ülkede özellikle güneş enerjisi, lityum piller ve elektrikli araçlara yönelik güçlü iç talep, bu alandaki yatırımların artmasını sağlıyor.

Avrupa ve ABD’de temiz enerji yatırımlarının sırasıyla 370 ve 315 milyar doları bulacağı öngörülürken, bu üç büyük ekonomi küresel temiz enerji yatırımlarının üçte ikisinden fazlasını oluşturuyor ve uluslararası sermaye akışlarındaki eşitsizliği gösteriyor.

Petrol ve gaz yatırımları yüzde 7 artışla 570 milyar dolara ulaşacak

Küresel petrol ve gaz üretim yatırımlarının ise bu yıl 2023’e göre yüzde 7 artışla 570 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Geçen yıl da yüzde 9 artan bu alandaki yatırımlar, ağırlıklı olarak Orta Doğu ve Asya’daki ulusal petrol şirketleri tarafından yapılıyor.

IEA’ya göre, petrol ve gaz yatırımları 2030’a yönelik mevcut politikalarda öngörülen talep seviyeleriyle büyük ölçüde uyumlu olmasına rağmen ulusal ve küresel iklim hedeflerine ulaşmak için belirlenen senaryolarda öngörülenden çok daha yüksek seviyede bulunuyor.

Petrol ve gaz şirketlerinin temiz enerji yatırımları 2023’te 30 milyar dolara ulaşarak geçen yılki toplam sermaye harcamalarının sadece yüzde 4’ünü oluştururken, kömür yatırımları da artmaya devam ediyor. Geçen yıl 50 gigavatın üzerinde kömürlü termik santrale onay verildi ve bu kapasite 2015’ten beri görülen en yüksek seviye olarak kayda geçti.

Batarya yatırımlarının dağılımı da dengesiz

Şebeke ve elektrik depolama yatırımlarındaki yetersizlikler temiz enerji dönüşümünde önemli bir kısıt olarak öne çıkmasına rağmen şebeke yatırımları artış göstermeye başladı.

Bu alanda 2015-2021 döneminde yıllık yatırımlar 300 milyar dolar civarında seyrederken, bu yıl bu yatırımların 400 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu büyümeyi büyük ölçüde Avrupa, ABD, Çin ve Latin Amerika’daki bazı ülkelerdeki yeni politika girişimleri ve finansman kaynakları destekliyor.

Batarya yatırımlarının ise maliyetlerdeki düşüşle bu yıl 54 milyar dolara ulaşacağı hesaplanıyor. Ancak, bu alandaki harcamalar da bölgesel olarak oldukça yoğunlaşmış durumda ve gelişmiş ekonomiler ve Çin’de batarya depolamaya yatırılan her bir dolara karşılık, diğer gelişmekte olan ekonomilerde sadece bir sent yatırım yapıldığı görülüyor.

“Dünyadaki yeni enerji ekonomisi ivme kazanıyor”

IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, temiz enerji yatırımlarının zorlu ekonomik koşullara rağmen rekor kırmaya devam ettiğini belirterek, “Bu da dünyadaki yeni enerji ekonomisinin kazandığı ivmeyi gösteriyor. Bugün dünyada fosil yakıtlara yapılan her bir dolar yatırıma karşılık, temiz enerjiye iki dolar yatırım yapılıyor. Temiz enerji harcamalarındaki artışın temelinde devam eden maliyet düşüşleri ve enerji güvenliği endişeleri yatıyor.” ifadelerini kullandı.

Ancak büyük ekonomilerin yeni ve temiz enerji tedarik zincirlerinde avantaj elde etmek için güçlü sanayi politikasıyla rekabet ettiğini dile getiren Birol, yatırımların en çok ihtiyaç duyulan bölgelere ve özellikle uygun fiyatlı, sürdürülebilir ve güvenli enerjiye erişimin ciddi şekilde eksik olduğu gelişmekte olan ekonomilere ulaşmasını sağlamak için daha fazlasına ihtiyaç olduğunu kaydetti.

Benzer İçerikler
Tıkla Yorum Yap

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Sektörel

Mısır, Afrika’da Türkiye’nin adımlarını mı takip ediyor?

Türkiye, Afrika’da önemli enerji ve savunma anlaşmaları yaparken Mısır ise Libya’dan sonra Somali’de de masaya dahil olmak için adımlar atıyor.

Raşit Kırkağaç’ ın kaleme aldığı özel haberine göre,

Türkiye son yıllarda kurduğu enerji filosu ile arama-üretim konusunda önemli adımlar atarken özellikle Sakarya Gaz Sahası’nda edindiği tecrübeyle hidrokarbon arama-üretim faaliyetlerini dış ülkelere de taşımak için çeşitli anlaşmalar imzalıyor. 27 Kasım 2019’da Libya’yla imzalanan Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması’yla Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin (GKRY) Doğu Akdeniz’deki tek taraflı maksimalist adımlar atmasının önüne geçildi. Anlaşma Birleşmiş Milletler (BM) tarafından onaylanmış olmasına rağmen özellikle Mısır, Yunanistan, GKRY ve Avrupa Birliği (AB) tarafından tepkiyle karşılanmasına ve Libya’nın Atina Büyükelçisi Muhammed el-Menfi’nin *Persona non grata ilan edilmesine neden olmuştu. Bununla birlikte Libya’daki iç savaşta Türkiye Ulusal Birlik Hükümeti’ni (UBH) desteklerken Mısır da Hafter Hükümeti’ni (LNA) destekledi. Son dönemlerde her ne kadar Mısır ve Türkiye ilişkileri normalleşme seviyesine dönse de Mısır, Türkiye’nin Afrika ve bölgedeki Arap Birliği ülkeleri üzerinde liderlik kurmasını istemiyor.

HEDEF SOMALİ İLE ENERJİ İŞ BİRLİKLERİNİ GELİŞTİRMEK

Bununla birlikte Türkiye son dönemlerde bir yandan Somali ve Etiyopya arasında arabuluculuk konusunda öncü olurken diğer yandan da Somali’yle çeşitli önemli anlaşmalar imzaladı. Enerji başta olmak üzere savunma alanı ön plana çıktı. Önce 7 Mart 2024’te Somali Petrol ve Maden Kaynakları Bakanı Abdirizak Omar Mohamed’le İstanbul’da görüşen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye ile Somali arasında kara ve açık deniz bloklarında petrol ve doğal gaz alanında iş birliğini geliştirmek üzere hükümetlerarası anlaşma ve mutabakat zaptı imzalandığını duyurdu. Bakan Bayraktar görüşmeyi şu sözlerle değerlendirdi: “Bu anlaşma ile Somali’nin sahip olduğu kaynakları Somali halkına kazandırmak üzere ortak faaliyetler gerçekleştireceğiz. Türkiye’nin Afrika Boynuzu’ndaki varlığını enerji alanındaki bu iş birlikleri ile güçlendirmeyi hedefliyoruz.”

Savunma anlaşmaları da peş peşe geldi. Tarihler 18 Temmuz 2024’ü gösterdiğinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye ile Somali arasında Hidrokarbon Arama ve Üretim Anlaşması’na ilişkin imza töreninde konuşan Bakan Bayraktar anlaşmayla her biri 5 bin kilometrekare alanı temsil eden 3 blokta Türkiye’nin münhasıran arama ve üretim anlaşması imzalandığını ifade etti. Oruç Reis arama gemisinin eylül sonu, ekim başı gibi bölgeye gideceğini ifade eden Bakan Bayraktar, “Oruç Reis yaklaşık 50 kişilik bir ekiple Somali’ye hareket edecek ama sadece Oruç Reis değil onun yanında 5 destek gemisi de mutlaka ona eşlik edecek bu operasyon sırasında. Elbette Deniz Kuvvetleri’mizin de burada, bu gemilerimize iştirak edeceğini ifade etmem doğru olur” diye konuşmuştu.

TÜRKİYE BÖLGEDE BARIŞ İÇİN ÇALIŞIYOR

Tüm bunlar yaşanırken Türkiye aynı zamanda Afrika Boynuzu olarak adlandırılan bölgenin iki ülkesi Etiyopya ile Somali arasında sıcak çatışmaya dönme riski olan ihtilafın çözümünde arabulucu olmak için çalışmalara başladı. Somali’yle çatışma yaşayan Somaliland’in ocak 2024’te Berbera Limanı üzerinden Etiyopya’nın Kızıldeniz’e erişim imkanı tanıyan Mutabakat Zaptı’nı imzalaması Somali’de Etiyopya’nın Somaliland’in bağımsızlığını tanıdığı anlaşma Somali egemenliğine yönelik bir ihlal olarak değerlendirildi ve diplomatik ilişkiler koptu. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali’nin Türkiye’den arabulucu olmasını istemesi ve Türkiye’nin her iki ülkeyle de güçlü diplomatik bağlara sahip olmasıyla temmuz 2024’te ilk tur görüşmeleri başladı. Akabinde 12-13 Ağustos’ta gerçekleştirilen ikinci tur görüşmelerinde barışçıl çözüm arayışlarının devam edeceği taahhüt edildi.

MISIR, TÜRKİYE’NİN ENERJİ VE SAVUNMA ANLAŞMALARINDAN RAHATSIZ MI?

Yaşanan gelişmelerin ışığında Mısır, yakın zamanda Somali ile savunma alanında anlaşma imzaladı. Ankara ve Mogadişu’nun enerji ve takip eden dönemde savunma konusunda yakınlaşmasından rahatsız olan Kahire Yönetimi Somali’ye Etiyopya ile yaşadığı gerginlikte tam destek veriyor. Halihazırda Büyük Etiyopya Rönesans Barajı konusunda Addis Ababa ile anlaşmazlık yaşayan Kahire Yönetimi aynı zamanda Türkiye’nin Libya’dan sonra Somali’de attığı adımları da dikkatle takip ediyor. Türkiye ise bir yandan arabuluculuk görevi üstlenirken bir yandan da 1991’de iç savaş başladığından bu yana kısmen dokunulmayan 30 milyar varillik Somali petrol ve gaz rezervlerini ülke ekonomisine kazandırmaya ve aynı zamanda Kızıldeniz’in girişinde bir enerji güvenlik ağı oluşturmaya çalışıyor. Çünkü Libya dahil Kuzey Afrika ülkeleriyle birlikte Afrika Boynuzu zengin mineral kaynakları ve coğrafi konumuyla Türkiye’nin enerji arz güvenliğinde önemli bir rol oynuyor.

*Persona non grata: İstenmeyen kişi

Raşit Kırkağaç / İstanbul /PETROTURK.com

Continue Reading

Sektörel

Doğan Holding’ten madencilik sektöründe iki satın alma açıklaması

Doğan Şirketler Grubu’ndan KAP’a yapılan açıklamalarda, Doku Madencilik’in yüzde 75’ini, Kurmel Holding (yüzde 50 pay) ve Ortadoğu Otomotiv’den (yüzde 25 pay) toplamda 13.5 milyon dolara satın almak için pay devir sözleşmesinin imzalandığı belirtildi.

İkinci bir açıklamada da, Gümüştaş Madencilik’in yüzde 50’sinin 82 milyon dolara Kurmel Holding ve yüzde 25’inin 41 milyon dolara Ortadoğu Otomotiv’den olmak üzere toplamda 123 milyon dolara devralınmasına ilişkin anlaşma imzalandığı ifade edildi.

Açıklamalarda işlemlerin tamamlanmasının resmi kurumlardan gerekli tüm yasal izinlerin alınması ve sözleşmelerde belirlenen tüm kapanış işlem ve koşullarının yerine getirilmesi şartlarına bağlı olduğu belirtildi.

Continue Reading

Sektörel

Eksim Pulse Girişimcileri Enerji Sektörüne Güç Katacak

Eksim Pulse Girişim Hızlandırma Programı’nın bu yılki etabı tüm hızıyla devam ediyor. Son olarak enerji sektörüne yönelik teknolojiler geliştiren 10 girişim, yatırımcıların karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Programa ilişkin açıklamalarda bulunan Eksim Holding İş Geliştirme Başkanı Uğur Mutluhan Oruncak, “Girişim Hızlandırma Programı kapsamında finansal destek, eğitim ve mentorluk gibi imkânlar sunarak enerji sektöründe girişimciliği güçlendirmeyi hedefliyoruz.” dedi. Program sonunda yapılacak jüri değerlendirmesiyle birinci proje için 300 bin TL, ikinci için 200 bin TL ve üçüncü için 100 bin TL ödül verilecek.

Türkiye’nin önde gelen şirketler topluluklarından olan Eksim Holding himayesinde düzenlenen ve EPDK tarafından da desteklenen Eksim Pulse, enerji sektöründe sürdürülebilir girişimleri desteklemeye devam ediyor. Bu kapsamda gerçekleştirdiği Eksim Pulse Girişim Hızlandırma Programı’nın 2024 yılı etabı, özel eğitimler ve mentorluk çalışmalarıyla doludizgin sürüyor.

8 farklı alanda eğitim, 92 saat mentorluk

Haziran ayında başlayan program çerçevesinde bugüne kadar 6’sı online ve 2’si yüz yüze olmak üzere toplamda 8 eğitim düzenlendi. Programda şu ana kadar toplamda 92 saat mentorluk görüşmesi gerçekleştirildi. Ayrıca 30 saatlik hukuk danışmanlığı sağlandı. Temmuz ayında başlayan finans danışmanlıklarının Ağustos ayı boyunca devam etmesi ve toplamda 30 saatlik finans danışmanlığı sağlanması da planlanıyor. Bu eğitimlerle, girişimcilerin finansal yönetim, bütçeleme ve mali analiz konularında bilgi sahibi olmaları sağlanarak, projelerinin sürdürülebilirliğini artırmak amaçlanıyor.

Eğitimler kapsamında girişimcilere; sektördeki yeni trendler, regülasyonlar, ürünleşme ve prototipleme gibi konularda derinlemesine bilgiler sunularak projelerini bir üst seviyeye taşımalarına yardımcı olundu. Mentorluk görüşmeleriyle girişimcilerin; stratejik planlama, iş geliştirme ve operasyonel verimliliklerini artırmalarını sağlandı. Son olarak verilen hukuk danışmanlığıyla, girişimcilerin hukuki süreçlerde ve hakları konusunda bilinçlenmelerine katkıda bulunuldu.

Eğitimlerin tamamlanmasının ardından “Etkili Networking ve Ortaklık” ve “Yatırımcı Perspektifi: VC’lerin Startup’larda Aradığı Özellikler” konulu iki webinar ve “İnsan Kaynakları”, “Yatırım” ve “Globalleşme” konulu üç eğitim gerçekleştirilecek.

En başarılı projeye 300 bin TL

Eksim Pulse girişimcilik programına dair bilgiler paylaşan Eksim Holding İş Geliştirme Başkanı Uğur Mutluhan Oruncak, enerji sektöründeki geleceği şekillendirmek için yenilikçi fikirlerin ve teknolojilerin desteklenmesinin kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Oruncak, “Girişim Hızlandırma Programı kapsamında girişimcilere finansal destek, eğitim ve mentorluk gibi imkânlar sunarak enerji sektöründe girişimciliği güçlendirmeyi hedefliyoruz. Programın sonunda, Eylül ayında düzenleyeceğimiz etkinlikte 10 desteklenen girişim, yatırımcıların karşısına çıkacak. Jüri değerlendirmeleri sonucunda en başarılı üç projeyi sırasıyla 300 bin TL, 200 bin TL ve 100 bin TL ile ödüllendireceğiz. Bu etkinlikte Teknopark ve kuluçka merkezi çalışanlarından, melek yatırımcılara ve akademisyenlere kadar geniş bir katılımcı yelpazesi bulunacak.” dedi.

Yatırım danışmanlığı sunulacak

Eksim Holding ve iştirakleriyle gerçekleştirilen yoğun iş geliştirme görüşmelerinin girişimcilerin iş geliştirme fırsatlarını değerlendirmelerine olanak sağladığını belirterek, “Bu görüşmeler, girişimlerin sektörle daha güçlü bağlantılar kurmalarını ve potansiyel iş ortaklıkları geliştirmelerini destekliyor. Bunun yanı sıra girişimlere program sonuna kadar 30 saatlik yatırım danışmanlığı sunulmasını da planlanıyoruz. Böylelikle girişimlerin yatırım çekme kapasitelerini ve stratejik büyüme hedeflerini gerçekleştirmeleri amaçlanıyor.” ifadelerini kullandı.

Programda Yer Alan Girişimler

1. WORKYBE: Ekipman ve enerji verimliliğini artırmak için yapay zeka tabanlı enerji ve varlık yönetimi altyapısı sağlayan bir sürdürülebilirlik platformudur.

2.LUMIAN ENERGY: IoT tabanlı donanımdan bağımsız bir platform olarak enerji verilerini gerçek zamanlı olarak toplar, makine öğrenimi modelleriyle analiz eder ve enerji tasarrufu ile karbondan arındırma çözümleri sunar. Ayrıca enerji talep tarafı yönetimini optimize eder.

3.RATIO: Enerji depolama yönetimi optimizasyonu ve simülasyonu için ürünler geliştirir, enerji depolama fizibilitesi ve yönetimini gerçekleştirir.

4.ROTORBIT: Wisdom AI platformu ile endüstriyel süreçleri optimize eder, süreç takibi, kestirimci bakım ve kalite yönetimi gibi yeteneklerle operasyonel verimliliği artırır. Ayrıca karbon ayak izi hesaplama ve minimize etme kabiliyetleri sunar.

5.AYLARA: AG şebekelerinde gerilim düşümü/artışı, harmonikler, dengesizlik ve reaktif güç tüketimi problemlerini çözen güç elektroniği tabanlı gerilim düzenleyici cihazları geliştirir ve elektrik dağıtım şirketlerine yönelik çözümler sunar.

6.TORKMAN: Otonom Trafo Kablo Hazırlama Cihazı ile manuel kablo başlığı montaj süresini ve operatör hatalarını azaltarak verimliliği artırır.

7.SIGNALTON TEKNOLOJI: Akıllı şehir, bina, endüstri/üretim, ulaşım, enerji ve çevre sektörlerinde dijital elektronik IoT algılayıcı sistemleri ve yapay zeka tabanlı ileri veri analiz yöntemleri sunarak uçtan uca dijital çözümler sağlar.

8.TAYYAR ROBOTİK: Enerji santrallerinin otonom İnsansız Hava Araçları ile izlenmesini sağlar.

9.PINCIDENT İSG: Enerji sektörü için geliştirilmiş bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim yazılımıdır.

10.TECHSTUDIO: Elektrik enerjisinin verimli kullanımı için sahada elektronik donanımlarla izleme, veri toplama ve aktarma sağlar, böylece elektrik dağıtım şirketlerinin arıza müdahale hızını artırır.

Eksim Pulse ile bu heyecan verici yolculuğa takip etmek için Eksim Pulse sosyal medya hesaplarını takip edebilir veya www.eksimpulse.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Continue Reading

En Çok Okunanlar