Türkiye, nükleer enerji alanındaki iddialı hedeflerini ve yenilikçi uygulamalarını Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Konferansı’nda dünya sahnesine taşıdı. Viyana’da düzenlenen konferansta Türkiye, nükleer enerjinin geleceğine dair vizyonunu iki ayrı etkinlikle sundu.

Türkiye’nin Nükleer Enerji Vizyonu

Etkinliklere, Türkiye’nin üst düzey bürokratları ve ilgili kurumların temsilcileri katıldı. Yapılan sunumlarda, Türkiye’nin nükleer enerjiye bakış açısı ve bu alanda yürüttüğü faaliyetler detaylıca anlatıldı. Özellikle, temiz, güvenli ve uygun fiyatlı enerji üretme hedefi vurgulandı. Ülkenin, bu hedefe ulaşırken güvenlik, emniyet ve sürdürülebilirlik konularında en iyi uygulamaları benimseyeceği ve UAEA ile yakın işbirliğini sürdüreceği belirtildi.

Küçük Modüler Reaktörler (SMR) Ön Planda

Etkinliklerde öne çıkan en önemli başlıklardan biri, küçük modüler reaktörler (SMR) oldu. Türkiye’nin, SMR teknolojisiyle nükleer enerji yolculuğunda yeni ve belirleyici bir aşamaya girdiği kaydedildi. Bu modern reaktörlerin, Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynaması hedefleniyor.

Nükleer Teknoloji Sadece Enerji Değil

Öğleden sonraki etkinlik ise nükleer teknolojinin sadece elektrik üretimiyle sınırlı kalmadığını ortaya koydu. Türkiye’nin, sağlık, tarım ve endüstri gibi çeşitli sektörlerde nükleer teknolojiden nasıl faydalandığına dair örnekler sunuldu. Bu, Türkiye’nin nükleer enerjiyi çok yönlü bir kalkınma aracı olarak gördüğünü gösteriyor.

Türkiye, bu sunumlarla küresel iklim hedeflerine katkıda bulunma kararlılığını bir kez daha gösterirken, nükleer alanda uluslararası işbirliğini artırmaya da hazır olduğunun sinyalini verdi.

Anahtar Kelimeler: Türkiye, nükleer enerji, UAEA, Viyana, SMR, küçük modüler reaktör, nükleer teknoloji, enerji, sürdürülebilirlik, iklim hedefleri, nükleer düzenleme

Rosatom tarafından inşa edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) 2’nci Güç Ünitesi’nin makine dairesinde 350 ton kapasiteli köprülü vinç devreye alındı. Vinç, türbin binasında hem inşaat ve montaj işleri aşamasında hem de nükleer   güç santralin işletimi sırasında kaldırma, taşıma ve yükleme-boşaltma işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılacak.

Vincin kirişlerinin yerine yerleştirilmesi ile başlayan süreçte uzmanlar birkaç ay boyunca elektrik devrelerini, iç mekanizmaların kontrol ve izleme devrelerini ile vincin güvenli bir şekilde çalışmasından sorumlu ekipmanı ayarladılar. Sonrasında vince maksimum yük çalışması da dahil olmak üzere statik ve dinamik testler uygulandı. Kontrol işlemlerinin sonuçlarına dayanarak, uzmanlardan oluşan komisyon ekipmanı kabul edip vincin çalışmaya hazır olduğunu onayladı.

AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Genel Müdürü Sergei Butckikh, konuyla ilgili olarak, “Makine dairesindeki köprülü vincin hizmet ömrü, güç ünitesinin tüm yaşam döngüsü için tasarlandı. Köprülü vinç, türbin jeneratörünü ve diğer ağır ekipmanları kurmak için kullanılacak. Tüm bu ekipmanlar halihazırda sahada bulunuyor ve gerekli hazırlıkların ardından aşamalı kurulumlarına geçeceğiz” ifadelerini kullandı.

Akkuyu NGS’nin güç ünitelerinin makine dairelerinde farklı seviyelerde üç köprülü vinç kuruluyor. Bu vinçlerin her biri yüksek teknolojili bir kontrol sistemi ile birleştirilecek. Bu sistem, tüm operasyonel senaryolarda vinçler, kanca askıları veya halatlar arasında çarpışma olasılığını ortadan kaldıracak. Üst kısımda 350 ton kaldırma kapasitesine sahip ana köprülü vinç yer alırken alt kısımda ise 30 ve 15 ton kaldırma kapasiteli iki geniş açıklıklı köprülü vinç daha bulunuyor.

Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’dan yapılan açıklamaya göre, Rusya, Çin, Güney Afrika, Brezilya, İran, Etiyopya ve Bolivya’nın da bulunduğu BRICS+ üyesi ülkelerden ilgili büyük şirket ve kuruluşların liderleri Nükleer Enerji Platformu çerçevesinde ilk toplantıyı gerçekleştirdi.

Söz konusu yeni platform BRICS+ şirketlerine nükleer enerji geliştirme, iş birliği, en iyi uygulama değişimi, eğitim ve diğer alanlarda yardımcı olmak üzere tasarlandı.

Platformun temel amacı, BRICS ve BRICS+ pazarlarında nükleer teknolojilerin enerji ve enerji dışı barışçıl kullanımlarında en iyi uygulamaları ve ileri yaklaşımları geliştirmek ve uygulamak, ayrıca BRICS üyesi ülkelerde nükleer endüstrideki projelerin uygulanması için teşvik mekanizmaları ve modelleri geliştirmek.

Rus uzmanların tahminlerine göre 2050’ye kadar BRICS ülkeleri dünya enerji üretim ve tüketiminin en az yarısını sağlayacak ve nükleer enerji artan enerji talebinin karşılanmasında önemli bir rol oynayacak.

Dünya çapında 390 gigavatlık işletmedeki nükleer güç ünitelerine ek olarak 66 gigavatlık bir nükleer kapasite daha inşa ediliyor ve BRICS ülkeleri küresel nükleer enerjinin gelişimine belirleyici bir katkıda bulunuyor. 2030’a kadar küresel nükleer güç santrali (NGS) filosundaki büyümenin en az 3’te 2’si BRICS ülkeleri tarafından sağlanacak.

Açıklamada görüşlerin yer verilen Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’un Genel Müdürü Aleksey Likhachev, konuyla ilgili şunları kaydetti:

‘BRICS üyesi ülkelerin neredeyse tamamı nükleer enerji projelerini hayata geçiriyor. BRICS üyelerinin çoğu artık uluslararası nükleer pazarın teknolojik itici gücü konumunda. Bu ortak deneyim, BRICS alanı ve tüm gezegen genelinde kullanılabilir ve tekrarlanabilir. Bu nedenle, nükleer teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanmasını destekleyen şirketler, profesyonel nükleer topluluklar ve ticari olmayan kuruluşlardan oluşan gönüllü bir ittifak olan BRICS Nükleer Platformu bünyesindeki çabalara katılmayı öneriyoruz.’

Orpet Peixoto, Brezilya Nükleer Endüstriyi Geliştirme Derneği (ABDAN) Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı da ‘Platformun düzenlenmesi sürecinin başlamış olmasından dolayı çok mutluyum. Yeni birlik aracılığıyla BRICS ve BRICS+ ülkeleri için iş birliğinin verimli olacağından eminim. Brezilya, nükleer enerjiyi de içeren çok çeşitli bir enerji karışımına sahip. Nükleer yakıt döngüsünün tüm unsurlarına sahip olan çok az sayıda ülkeden biriyiz. Ancak desteğe ve finansmana ihtiyacımız var ve bunu BRICS ülkeleriyle iş birliği yaparak elde edebileceğimizi biliyoruz. Yeni platform bize burada büyük fırsatlar sunuyor’ değerlendirmesinde bulundu.

AA