Dünyanın alanında önde gelen etkinliği olan ve 33 kategoride uluslararası mimarlık projelerinin yarıştığı 17. Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) Kalyon Karapınar GES SCADA binası; üretim, enerji ve lojistik kategorisinde “En İyi Yapı” ödülünü kazandı.

Bu yıl 6-8 Kasım tarihleri arasında  Singapur’da düzenlenmekte olan Dünya Mimarlık Festivali’nde; enerji, ulaşım ve bilim gibi kategorilerdeki peyzaj ve tasarım alanında yenilikçi çözüm üreten ilham verici mimari projeler ödüllendiriliyor.

Kalyon Enerji’nin Konya Karapınar’da yer alan Kalyon Karapınar Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yönetim Kontrol Binası (SCADA), uluslararası mimarlık projelerinin yarıştığı 17. Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) “En İyi Yapı” ödülünü kazanarak uluslararası alanda aldığı ödüllere bir yenisini ekledi.  Bina, peyzaj, konut, ulaşım ve restorasyon alanında; enerji, ulaşım, bilim gibi 33 kategoride projelerin ödüllendirildiği WAF’da, Kalyon Karapınar GES SCADA binası üretim, enerji ve lojistik kategorisinde dünyanın farklı ülkelerinden ilham verici 10 mimari proje arasından seçilerek “en iyi yapı” ödülüne layık görüldü.

6 Kasım Çarşamba günü  Singapur’da kazanan projelerin ilan edildiği WAF’ın finalistleri arasında Zaha Hadid Architects, WOHA, Renzo Piano Building Workshop, MVRDV, Tadao Ando Architect & Associates, Kohn Pederson Fox ve Nikken Sekkei gibi dünyanın önde gelen mimarlık ofisleri ve mimarlar yer alıyor.

17. Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) “En İyi Yapı” ödülünü alan Karapınar GES Scada Binası, ekim ayında da Türk Serbest Mimarlar Derneği (TürkSMD) tarafından iki yılda bir verilen Mimarlık Ödülleri’nde “Yapı Ödülü”ne layık görüldü. Kalyon Karapınar GES Scada Binası, bir başka uluslararası yarışma olan  Dezeen Awards 2024’te ise  ‘Altyapı ve Ulaşım Projeleri’ kategorisinde kısa listeye girdi.

Çölde bir Vaha: Kalyon Karapınar GES SCADA binası 

Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise sayılı büyüklükteki güneş enerjisi santrali olan Kalyon Karapınar GES, 3,5 milyon güneş paneli ile 20 milyon metrekarelik bir alanda yer alıyor. Tek başına yıllık 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılarken, 1,7 milyon ton fosil yakıt ve karbon emisyonunu da önlüyor.

Kalyon Karapınar GES’in merkezinde konumlanan SCADA Yönetim Merkezi hem sembol bir mimari hem de pek çok işlevi bir araya getiren bir yapı özelliği taşıyor.

SCADA Binasının Mimari Tasarımı 58 Proje Arasından Seçilmişti

SCADA Binası 2020 yılında açılan bir mimari proje yarışması sonucunda 58 proje arasından seçilerek hayata geçirildi.

Yarışmanın temel amacı yenilenebilir enerjinin önemine ve geleceğine vurgu yaparak; ekonomik, özgün, nitelikli ve sürdürülebilir tasarım yaklaşımlarının, günümüz mimarisine de ışık tutabilecek işlevsel ve yenilikçi çözümlerin öne çıkarılmasını sağlamaktı.

Ulusal ve ön seçimli olarak düzenlenen Karapınar GES SCADA Binası Mimari Proje Yarışması’na ön aşama sürecinde toplam 58 ekip başvurdu. Jüri üyeleri David Green, Deniz Aslan, İmdat As, Melike Altınışık (jüri başkanı), Murat Tabanlıoğlu, Kübra Kalyoncu Şeherli ve Refik Anadol tarafından yapılan detaylı incelemenin ardından birincilik ödülünü Vaha isimli projesiyle Bilgin Mimari Tasarım Ofisi kazandı.

Güneş panellerinin bağlı olduğu SCADA binası, mevcut güneş panellerinden 40 metre uzakta ve aynı yönde, panellere gölge düşürmeyecek bir alanda konumlanıyor. 2700 metrekare kapalı alan ile 3000 metrekare avlu ve seyir terasına sahip ve Kalyon Karapınar GES’in merkezinde konumlanan SCADA binası hem sembol bir mimari hem de pek çok işlevi bir araya getiren bir yapı olarak dikkat çekiyor. “Vaha” konseptiyle tasarlanan bina, ufuk çizgisine kadar uzanan düz topografyası ile Karapınar bölgesi içerisinde bir yaşam vahası oluşturuyor. Kalyon Karapınar GES’in denetleme, kontrol ve veri toplama süreçlerinin yanı sıra bu merkez; mimari özellikleriyle sürdürülebilirlik, yenilenebilir enerji ve teknolojiyi aynı noktada buluşturuyor.

SCADA binası, bölgedeki kurak alana tezat olan, zengin bir peyzajı içeren avluya ve terasa sahip. Dört farklı geçirgenlik seviyesinde toplam 7200 paslanmaz çelik yansıtıcı cephe paneli ile oluşturulan yapı kabuğu, santralin merkezinde güneş ışınları ile parıldarken, iç mekanlara gölgeleme sağlıyor. Bu gölgelenme, yapının ısıtma ve soğutma sistemlerinin yüksek verimlilik ile çalışmasını sağlıyor. Avlunun botaniğinde, dört mevsim çiçek açan ağaçlar ve her mevsim yeşil kalan yöreye özgü endemik ve su ihtiyacı az olan bitkiler kullanıldı. Bu sayede merkez, yılın tüm aylarında yaşayan bir peyzaja sahip.

Scada binası, bilim insanlarının buluşabildiği, konferansların düzenlendiği, bilimsel oturumların yapıldığı ve öğrencilerin bir araya gelip enerji alanındaki teknolojik gelişmeleri takip edebildiği bir yapı olarak da hizmet veriyor.

Türkiye rüzgâr enerjisi sektöründeki en son gelişme ve fırsatların, Türkiye ve değişen dünya perspektifinden ele alınacağı 13. Türkiye Rüzgâr Enerjisi Kongresi (TÜREK), 5-6 Kasım tarihlerinde İstanbul’da yapılacak.Anadolu Ajansının (AA) “Global İletişim Ortağı” olduğu TÜREK 2024, Avrupa başta olmak üzere dünyanın rüzgâr alanında öne çıkan diğer bölgelerinden de uzmanların, paydaşların, politika yapıcıların ve akademisyenlerin katılımıyla sektördeki mevcut ve gelecekteki gelişmelere ışık tutacak.

Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliğinden (TÜREB) yapılan açıklamaya göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Program Yöneticisi Christian Ballaro, Uluslararası Enerji Ajansı Yenilenebilir Enerji Birimi Başkanı Paolo Frankl, Uluslararası Finans Kurumu IFC Baş Yenilenebilir Enerji Uzmanı Sean Whittaker ve Windeurope Başkanı Giles Dickson kongrede yer alacak.

TÜREK 2024 oturumları, sektörün önde gelen uzmanları ve kanaat önderleri tarafından yönetilecek ve tüm oturumlar, rüzgâr enerjisi sektöründeki son teknolojik gelişmeler, yatırım fırsatları, sürdürülebilirlik ve daha fazlası üzerine heyecan verici konuları kapsayacak.
Oturumlarda ayrıca rüzgâr enerjisinin Türkiye’nin enerji portföyündeki rolüne odaklanılacak ve sektördeki en son projeler ve stratejiler incelenecek.

Türk Sanayisinin Avrupa Açık Deniz Rüzgâr Tedarik Zincirine Entegrasyonu, Rüzgâr Türbinlerinin Verimli Yaşam Döngüsünü Nasıl Sağlarız?

Yeni Teknolojilerin ve Saha Uygulamalarının Uyarlanması, Enerji Depolamanın potansiyelinin Ortaya Çıkarılması: Yenilikler, Piyasa Trendleri ve Depolamanın Yenilenebilir Enerji Kaynaklarıyla Entegrasyonu, Depolama Entegre Rüzgâr Enerjisi Santrallerine Yönelik Finansman ve Sigorta Hizmetlerine Erişim, Yenilenebilir Enerjinin Geleceğini Yönlendirmek: Akıllı Şebeke, Enerji Yönetim Sistemleri, HVDC ve Power-to-X Çözümleri, Görünmeyeni Ölçmek: Gelişmiş Açık Deniz Rüzgâr Ölçüm Teknolojileri ve En İyi Uygulamalar, Elektrik ve Karbon Ticareti Yoluyla Değerin Maksimuma Çıkarılması: Stratejiler, Piyasalar ve Politika Çerçeveleri, Geleceği Depolamak: Enerji Depolama Teknolojilerindeki Gelişmeler ve Zorluklar, oturumların konu başlıkları olacak.

Geçen yıl 26 ülkeden 4 bin 358 katılımcıyı ağırlayan TÜREK, rüzgâr sektörü için etkin bir uluslararası buluşma noktası da oldu.
Toplam 163 B2B toplantının gerçekleştirildiği ve iş birliklerinin güçlendirildiği TÜREK 2023’te, 131 konuşmacı, sektördeki en son trendleri ve gelecek projeksiyonlarını paylaştı.

AA

Türkiye’nin enerji kurulu gücü içindeki yenilenebilir enerji payının 2025’te yüzde 61,2’ye çıkacağı öngörülürken, yeni proje ve yatırımlarla Türkiye bu alanda vites yükseltecek. AA muhabirinin 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan yaptığı derlemeye göre, Türkiye’nin toplam elektrik kurulu gücünün gelecek yıl sonunda 122 bin 289 megavata ulaşacağı öngörülüyor.

Türkiye’nin ekonomik büyümesi ve nüfus artışı ile birlikte enerji talebi yükselirken, enerjide arz güvenliği, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasına yönelik politikaların önemi artıyor.

Enerji sektörü politikaları net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda belirlenirken, temiz enerji yatırımlarının büyük çoğunluğunu yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ile şebeke ve depolama yatırımları oluşturuyor.

Bu kapsamda yenilenebilir enerji kurulu gücü payının 2025’te yüzde 61,2’ye çıkacağı öngörülürken, toplam kurulu gücün 74 bin 887 megavatı hidroelektrik, güneş, rüzgar, jeotermal, biyokütle ve atık ısı santrallerinden geleceği hesaplanıyor.

Türkiye’nin elektrik kurulu gücü 29 Ekim itibarıyla 114 bin 305 megavat seviyesinde bulunurken, yenilenebilir enerji kurulu gücü 67 bin 513 megavat olarak kayıtlara geçti.

Yenilenebilir enerji kapasitesine YEKA dopingi

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeli kapsamında bugüne kadar 3 bin megavatlık güneş ile toplam 2 bin 850 megavatlık rüzgar enerjisi santraline (RES) dayalı yarışmalar tamamlandı.

Toplamda 1000 megavatlık YEKA RES-2 ve 1000 megavatlık YEKA GES-4 kapsamında santral kurulumlarına başlandı, YEKA GES-4’ün bu yıl sonuna kadar, YEKA RES-2’nin ise 2025 sonuna kadar devreye alınması planlanıyor.

Öte yandan, yerli aksam yükümlülüğü olan yeni YEKA ihaleleri yapılacak, deniz üstü YEKA projeleri geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülecek, bu kapsamda en az bir adet YEKA yarışması ve en az bir adet deniz üstü rüzgar santrali alanı belirlenecek.

Alaçatı RES’in Yerli ve Milli Rüzgar Türbinlerinin Ürettirilerek Yenilenmesi projesi kapsamında üretilen iki rüzgar türbininin sahada kurulumu gerçekleştirilecek.

9 ilde kamu binalarında GES için inşaat ihaleleri yapılacak

Binaların enerji dönüşümünün hızlandırılması amacıyla yenilenebilir enerjiyle desteklenen enerji verimli binaların yaygınlaştırılması sağlanacak ve buna yönelik düzenlemeler geliştirilecek.

Bu kapsamda, yıllık elektrik tüketimlerinin yüzde 25’ini karşılayacak şekilde 343 kamu kurumunda toplam 163 megavat kurulu güce sahip GES kurulumuna ilişkin fizibiliteler hazırlanacak. Ayrıca, 9 ildeki kamu binalarında GES kurulumuna yönelik inşaat ihalelerine çıkılacak.

Elektrik alt ve üst yapısı çalışmaları devam edecek

Buna göre, toplam 1585 megavat amper kurulu güce sahip 10 adet 154 kilovat ve üzeri transformatör merkezinin yapımı tamamlanacak. 688 km uzunluğunda enerji iletim hattının yapımı tamamlanacak.

Yük Tevzi Bilgi Sistemi Kullanıcı Entegrasyonu ve GES Üretimi Tahmin Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi ile Rüzgar İzleme ve Tahmin Geliştirme Projesi çalışmaları yüzde 80 tamamlanacak.

Kritik ve katma değerli ekipmanların yerli olarak üretilmesi desteklenecek, yerli ürünlerin geliştirilmesine ilişkin Ar-Ge ve Ür-Ge faaliyetleri yürütülecek ve pilot tesisler hayata geçirilecek.

Hidroelektrik santrallerde kullanılan 100 megavat güce sahip ‘francis tipi türbin çarkı’ tasarımı geliştirilecek.

Uluslararası elektrik enterkoneksiyon kapasitesi kapsamında Tortum-Ahıska enterkoneksiyon hattının tesisine yönelik çalışmalara başlanacak.

Babaeski-Nea Santa ve Vize Havza-Maritsa East 2 enterkoneksiyon tesislerinin anlaşmasının imzalanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.

Akıllı şebeke altyapısının güçlendirilmesini teminen akıllı sayaçlar yaygınlaştırılacak, SCADA sistemleri geliştirilecek. Milli SCADA Sistemi projesinde yüzde 30 oranında ilerleme sağlanacak.

AA